آموزش دروس عمران برای دانشجویان: مقدمه آمادگی آزمون نظام مهندسی

بیشتر سوالات آزمون‌های نظام مهندسی (خصوصاً نظارت و اجرا) مستقیماً از مباحث مقررات ملی ساختمان طرح می‌شوند. به‌همین‌دلیل تسلط کامل بر این مباحث برای قبولی ضروریه.مقررات ملی ساختمان مجموعه‌ای از ضوابط و دستورالعمل‌های فنی، ایمنی و اجرایی است که رعایت آن‌ها در تمامی پروژه‌های ساختمانی کشور الزامی است. این مقررات در قالب ۲۲ مبحث تنظیم شده‌اند که در ادامه، هر مبحث به‌طور خلاصه توضیح داده می‌شود:

• مبحث اول – تعاریف:

در این مبحث، اصطلاحات و واژه‌های تخصصی مورد استفاده در مقررات ملی ساختمان تعریف شده‌اند تا برداشت یکسانی از مفاهیم در طراحی، اجرا و نظارت ساختمان‌ها وجود داشته باشد.

• مبحث دوم – نظامات اداری:

این مبحث به تشریح فرآیندهای اداری، وظایف مهندسان، کارفرما، ناظر و مجری، و همچنین مدارک و مجوزهای لازم در پروژه‌های ساختمانی می‌پردازد.

• مبحث سوم – حفاظت ساختمان‌ها در برابر حریق:

نکات ایمنی مربوط به پیشگیری از آتش‌سوزی، راه‌های خروج اضطراری، تجهیزات اعلام و اطفای حریق در این مبحث آورده شده‌اند.

• مبحث چهارم – الزامات عمومی ساختمان:

این مبحث شامل حداقل شرایط مورد نیاز برای تأمین ایمنی، بهداشت، آسایش و کارایی ساختمان برای کاربران است.

• مبحث پنجم – مصالح و فرآورده‌های ساختمانی:

در این مبحث به ویژگی‌های فنی، کنترل کیفیت، حمل‌ونقل، نگهداری و الزامات استاندارد مصالح ساختمانی پرداخته شده است.

• مبحث ششم – بارهای وارد بر ساختمان:

این مبحث به انواع بارهای مرده، زنده، باد، زلزله و بارهای خاص پرداخته و روش محاسبه و ترکیب آن‌ها را مشخص می‌کند.

• مبحث هفتم – پی و پی‌سازی:

مبانی طراحی فونداسیون، بررسی ویژگی‌های خاک، انواع پی، و الزامات اجرای پی‌سازی در این مبحث گنجانده شده است.

• مبحث هشتم – طرح و اجرای ساختمان‌های با مصالح بنایی:

ضوابط طراحی و اجرای ساختمان‌هایی که با آجر، بلوک سیمانی و سایر مصالح بنایی ساخته می‌شوند، در این مبحث بیان شده است.

• مبحث نهم – طرح و اجرای ساختمان‌های بتن‌آرمه:

این مبحث یکی از مهم‌ترین منابع آزمون است که به طراحی و اجرای سازه‌های بتنی مطابق آیین‌نامه‌های مربوطه می‌پردازد.

• مبحث دهم – طرح و اجرای ساختمان‌های فولادی:

ضوابط طراحی و اجرای اسکلت فلزی، جوشکاری، اتصالات و کنترل کیفیت اعضای فولادی در این مبحث توضیح داده شده است.

• مبحث یازدهم – طرح و اجرای صنعتی ساختمان:

در این مبحث، روش‌های صنعتی‌سازی ساخت‌وساز شامل پیش‌ساخته‌سازی، فناوری‌های نوین ساختمانی و تولید انبوه بررسی می‌شود.

• مبحث دوازدهم – ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا:

الزامات ایمنی کارگران، استفاده از تجهیزات حفاظتی، و جلوگیری از حوادث در حین اجرای پروژه‌های ساختمانی در این مبحث آمده است.

• مبحث سیزدهم – طرح و اجرای تأسیسات برقی:

در این مبحث اصول طراحی، اجرا و بهره‌برداری از تأسیسات الکتریکی ساختمان با توجه به ایمنی و عملکرد مناسب بیان شده است.

• مبحث چهاردهم – تأسیسات مکانیکی:

ضوابط طراحی و اجرای سیستم‌های گرمایشی، سرمایشی، تهویه، لوله‌کشی و تجهیزات مکانیکی دیگر در ساختمان‌ها بررسی شده است.

• مبحث پانزدهم – آسانسور و پله‌برقی:

این مبحث مقررات مربوط به طراحی، نصب، بهره‌برداری و نگهداری از آسانسورها و پله‌برقی‌ها را با تأکید بر ایمنی و قابلیت اطمینان بیان می‌کند.

• مبحث شانزدهم – بهداشت، آشپزخانه و فضاهای تصفیه و دفع فاضلاب:

الزامات طراحی فضاهای بهداشتی، لوله‌کشی فاضلاب، تهویه، و استانداردهای بهداشت محیطی در این مبحث آمده است.

• مبحث هفدهم – لوله‌کشی گاز طبیعی:

در این مبحث ضوابط ایمنی و فنی مرتبط با طراحی، اجرا و نگهداری از سیستم‌های گازرسانی در ساختمان بررسی شده است.

• مبحث هجدهم – عایق‌بندی و تنظیم صدا:

به منظور کاهش آلودگی صوتی، این مبحث الزامات طراحی و اجرای عایق‌های صوتی بین فضاهای مختلف ساختمان را مشخص می‌کند.

• مبحث نوزدهم – صرفه‌جویی در مصرف انرژی:

این مبحث بر اصول طراحی انرژی‌کارآمد، استفاده از عایق‌ها، نور طبیعی، و سیستم‌های بهینه انرژی در ساختمان تمرکز دارد.

• مبحث بیستم – علائم و تابلوها:

در این مبحث ضوابط طراحی و نصب تابلوها و علائم ایمنی، راهنما و هشداردهنده در ساختمان‌ها ارائه شده است.

• مبحث بیست‌ویکم – پدافند غیرعامل:

الزامات مربوط به افزایش مقاومت ساختمان در برابر تهدیدات غیرمستقیم مانند جنگ، زلزله، انفجار و … در این مبحث مطرح شده‌اند.

• مبحث بیست‌ودوم – مراقبت و نگهداری از ساختمان:

در این مبحث اصول نگهداری دوره‌ای، تعمیرات، بررسی‌های فنی و ثبت سوابق ساختمان برای حفظ ایمنی و عملکرد بلندمدت بیان شده است.